De narcistische moeder, de ijskoningin, is de grootste uitdaging voor onze geest en de meest complexe en schadelijke persoonlijkheid. Zo’n moeder heeft een andere relatie met haar zoon dan met haar dochter. Het is namelijk haar dochter die een slachtoffer wordt. Een narcistische moeder is te herkennen door een contrast in gedrag bij toeschouwers en in het privé. Een voorbeeld hiervan is hoe zij zich gedraagt als haar kind valt bij toeschouwers of thuis. Als haar kind valt in een park, zal ze haar troosten om eruit te zien als een goede ouder, maar als je thuis valt zal ze je kleineren en uitschelden.
Andere kenmerken van narcistische moeders zijn:
1. Narcistische moeders “hebben” kinderen letterlijk. Je bent geen autonoom mens, je bent haar eigendom. Ze houden geen rekening met wat een kind wil of hoe het zich voelt.
2. Een dochter dient om de moeder trots te maken. De dochter moet mama blij houden, als ze huilt, zich “niet goed” gedraagt wordt mama door haar triestig of boos. En geeft de dochter de schuld. Manipulaties worden dus dagelijks gebruikt tegen het kind.
3. De familie moet perfect zijn voor wie van buiten kijkt. Vooral de dochter heeft de taak om te bereiken wat de moeder niet heeft kunnen behalen in haar leven. De moeder zal haar doelen projecteren op de dochter.
4. De moeder zal altijd de hoofdrolspeler zijn en als dochter wordt je naar de achtergrond geschoven. Ze gebruikt haar superioriteit als een brandstof voor haar eigen ego. Iedereen bewondert de ideale moeder, de kleurrijke, uitzonderlijke vogel en haar perfecte gezin.
5. Ze zal altijd jaloers op haar dochter zijn en haar dochter als competitie zien. En dit uit ze door kleinerende opmerkingen zoals “je bent dik geworden, vroeger was je dunner” of “nu ben je te dun, vroeger was je mooier”. Niks is goed genoeg voor haar. In extreme gevallen zal ze ook flirten met de partners van de dochters om dominantie te uiten.
Wat voor effect heeft opgroeien met een narcistische moeder op onze latere relaties?
Volgens de objectrelatietheorie zoeken wij later in het leven de representaties van de vroegste relaties met onze ouders die in de latere relaties opnieuw worden gezocht en/of opnieuw in scène worden gezet. Het wil zeggen dat als we opgegroeid zijn met 1 of 2 narcistische ouders, we het kleineren en vernederen gewend zijn en het opnieuw toelaten in het volwassenen leven. Verder zoeken we het soms onbewust op omdat het het enige model van liefde is dat we kennen. Pas vanaf de leeftijd van 6 maanden beginnen wij af te splitsen van de moeder. Als wij geen steun, onvoorwaardelijke liefde en acceptatie krijgen, voelen wij precies dat wij geen recht op leven hebben, laat staan het recht op een goede relatie, recht op een goed leven, recht op autonomie enz. Het lat ligt onrealistisch hoog omdat het kind altijd in de perfecte wereld van de narcistische moeder moest passen.
Welke gedachten heeft de volwassen dochter van een narcistische moeder:
– Vergelijkt zich altijd met anderen
– Een groot gevoel van angst.
– Katastrofisch denken (in de kindertijd moest je altijd voorbereid zijn op een aanval, of emotionele uitbarsting van je moeder.)
– Een gevoel van eenzaamheid
– In het algemeen spanning en geen comfort, leven zoals een dier in een slechte dierentuin, depressief of agressief, maakt kleine rondjes door frustratie die geen uitlaatklep heeft, je mag toch niet onbeleefd zijn tegen de ouders.
– Houdt zich altijd bezig met wat anderen over haar denken.
– In zware gevallen zelfdestructief gedrag dus ook verslavingen, de meest voorkomende
– Dysmorfofobie, wanneer je denkt dat jouw lichaam (of een deel) lelijk of misvormd is, wat totaal niet waar is. Dit komt omdat je nooit geaccepteerd werd.
Welke relatieproblemen kan ze later hebben:
– Ze probeert haar partner ten koste van alles blij te maken.
– Ze is heel perfectionistisch, ze wil dat iedereen haar goed vindt.
– Ze past zich aan de partner aan, wat ze wil is niet belangrijk.
– Ze blijft bij problematische partners omdat ze aan hen wil bewijzen dat ze goed genoeg is.
– Ze heeft verlatingsangst
– Ze voelt zich eenzaam dus ze kan niet alleen zijn. Dus ook niet single zijn.
Er zijn veel mogelijkheden wat met de dochter in de toekomst gebeurt, sommige horen hun emoties totaal niet meer en worden perfectionistische carrièrevrouwen, anderen worstelen met verdriet en voelen zich verwoest, sommige kunnen ook zelf narcisten worden of ze begrijpen op een bepaald moment wat er is gebeurd en ze laten deze codependency los. In het laatste geval is het goed om eens op te schrijven over waar je recht op hebt in het leven en wat je waard bent. Hoe voel je je en wat zijn jouw emoties? Zich recht geven op het voelen van emoties doet al heel veel. Je moet vooral je leven in eigen handen nemen.